1. Yapılış Formalarından dolayı depolama ve yemleme sırasında yem kayıplarını en aza indirir.
2. Hayvanlar tarafından yem yeme sırasındaki seçiciliği ortadan kaldırır.
3. Yapım esasında uygulanan ısı işleminden dolayı yem hammaddelerindeki hayvan sağlığına zararlı patolojik organizmaları ortadan kaldırır.
4. Yemin yüksek ısıda pişirilmesinden dolayı yemlerin hayvan tarafından sindirilebilirliğini artırır.
5. Hayvanlar pelet yemleri daha iştahla tüketirler.
6. Pelet yemlerin her tanesi aynı besin değerini içermektedir. Peletleme sonucu homojen bir besin maddesi içeriği oluşmaktadır.
7. Pelet yemin dayanıklılık süresi toz yeme oranla 3-4 kat daha uzundur. Depoda uzun süre tazeliğini korur.
8. Toz yemler hayvanın boğazına kaçıp irkildiğinden dolayı, pelet ve granül yemler hayvan tarafından daha iştahlıca tüketilir
9. Pelet yemin işkembede kalma süresi daha uzundur.
10. Vitamin ve mineraller pelet yemde hiçbir şekilde ayrışmaz. Dip bölümlere çökmesi toz yemde olduğu gibi görülmez.
11. İnce ve toz yemde hayvanlar daha lezzetli öğelereri seçip yerler ve geri kalanını yemlikten atarlar. Pelet yemde bu durumu söz konusu değildir.
12. Pelet yemle beslenme daha fazla et ve daha fazla süt demektir.
Faqs
Kırma, Karıştırma, Tavlama (buhar + sıvı), Peletleme, Soğutma, Eleme ve Paketleme
Peletleme, küçük parçacıkların rutubet, sıcaklık ve basınçla birlikte mekanik bir işlem uygulaması ile mozaik yapısında daha büyük parçacıklar haline ( bir kütle haline kalıpla şekilendirilmesi) işlemi olarak tarif edilebilir.
Kısa ve öz olarak söylemek gerekirse, en direk etkiler. Bağlayıcı madde çam talaşının preslenmesi aşamasında peletin sertlik oranının artmasını ve boyunun uzamasına yardımcı olur. Çam peletinin üretiminde Dünya genelinde bağlayıcı olarak en çok nişasta, şeker pancarı melası, pirina tercih edilmektedir.
Kullanılan bağlayıcılar ne kadar doğal olsa da çam peletinin kalitesini değiştirmektedir. Kimi bağlayıcılar kül oranını artırırken, kimisi de yanma süresini uzatmaktadır.
Bağlayıcı madde kullanırken Çam peletinin özelliklerinin korunması gerekir. Aşırı bağlayıcı kullanmak yakıtın özelliklerini tamamen bozabilir. Malesef birçok üretici firma çam talaşından yakıt üretmesine rağmen, hammaddenin pahalılığı neticesinde bağlayıcı olarak hammadesi ucuz olan pirina kullanmaktadırlar. Pirinanın ne olduğunu buradaki yazımızdan detaylı olarak inceleyebilirsiniz.
Pelet yakıt kullanıcıları bu durumu da yukarıda bahsettiğimiz 3 seçenek ile farkedebilirler.
3 çeşit pelet yakıtının renkleri birbirinden farklı olsa da çoğu zaman birbirinden ayırt etmek olanaksızdır. Bu nedenle referanslı işletmeler ile çalışmak en doğru seçenektir. Çam peleti dışındaki peletler, özellikle de MDF peleti hem insan sağlığına hem de çevreye ciddi zararlar vermektedir. Kömür kadar tehlikeli bir maddedir. Ayrıca kullanıldığı soba ve kazanları deforme eder ve metali 1-2 yıl içinde hurdaya çevirir.
Pelet Yakıtı; çam talaşı, odun talaşı, çeşitli otlu bitkiler, saman, çer çöp gibi çok çeşitli atık maddelerin yüksek basınçta preslenmesiyle elde edilen ürüne verilen isimdir. Buradaki “Pelet Yakıtı” kategorimize tıklayarak pelet yakıtı ile ilgili çok geniş arşivimizi inceleyebilirsiniz.
Kaliteli bir pelet nasıl olur, nasıl anlaşılır, karışımı ve rengi nasıldır soruları pelet soba ve kazan sistemleri kullanıcılarının en çok merak ettiği konuların başında gelmektedir.
Kaliteli bir pelette bulunması gereken en önemli özellik, hammaddesinin doğal çam ağacı talaşı olmasıdır. Dünya genelinde yüzlerce çeşit hammaddeden pelet yakıtı yapılmasına rağmen en ideal olanının çam ağacı talaşından yapılan pelet yakıtı olduğu tescillenmiştir. Hem kalorisi çok yüksek, hem kül oranı çok az hem de ne insana ne de çevreye zarar vermektedir. Hatta insan ve çevre sağlığına faydalı bir yakıttır. Külü gübre olarak bile kullanılmaktadır.
Kaliteli bir pelet rengine veya tipine bakarak anlaşılmaz. Çünkü çam ağaçlarının renkleri birbirinden farklıdır. Yerli sarıçam ile kızılçamın rengi bir değildir. Köknar ile kızılçamında rengi bir değildir. İthal çam ağaçlarının renkleri ise yerli çam ağaçlarımızdan da farklıdır, çok açık renklidir. Neredeyse bembeyaz rengi vardır. Bu nedenle kaliteli pelet renginden anlaşılmaz.
Ayrıca çam ağacı talaşının preslendiği makinanın özelliğine göre de peletin rengi değişiklik gösterir. Aynı renkte çam ağacı talaşı bir makinada beyaza yakın, diğer makinada ise esmer renkte çıkabilmektedir. Bazı makinalar presleme yaparken talaşı top ve diskin içinde bir miktar gezdirir. Bu gezdirme esnasında talaş kurur ve esmerleşir. Bazı makinalarda ise top ve diskin üzerine düşen talaş aynen deliklerden aşağıya doğru iner. Gezinmeyen talaş ise esmerleşmeden talaş renginde alttan çıkar. Pelet makinaları yazımızda bu top ve diskleri inceleyebilirsiniz.
Çam ağacından elde edilen peletin renginin esmer ya da beyaz olması kalitesini kesinlikle etkilemez.
Elbette pelet yakıtının sadece çam ağacı talaşından yapılıyor olması yetmez. Doğal çam peletimizin kalorisi 4600-5500 kcal, nem oranı %8-12 , kül oranı %1-3, yoğunluk ne taş gibi sert ne de hemen dağılacak kadar yumuşak olmalıdır.
Kaliteli peleti nasıl anlarız ?
Kaliteli peleti anlamanın 3 yöntemi vardır :
- Pelet yakıtının üretimi yapılan fabrikasına gidip, yerinde görmek. Bu yöntem %100 sonuç vermeyebilir. Üreticinin çam talaşı içerisine ne türde bir karışım ve bağlayıcı kullandığını görme imkanımız yoktur.
- Pelet yakıtını analize göndermek. Bu yöntem de %100 sonuç vermeyebilir. Çünkü pelet yakıtı üretimindeki hammaddeler anlık değişim gösterir. Üreticiler genelde dışarıdan hammadde temin ederler. Dışarıdan gelen hammadde içerisinde de toprak, yağ, zımpara tozu, plastik, mdf tozu, saman, ot, pirina gibi çeşitli atıklar olabilmektedir. Çuvaldan çuvala pelet yakıtı değişiklik gösterir.
- En güzel ve en etkili yöntem de pelet yakıtından en az 200 kg deneme almak ve sobamızda denemek. 200 kg’luk bir deneme pelet yakıtının kalitesi hakkında genel bir izlenim oluşturur. Bunun altındaki 20 kg’lik veya 40 kg’lik denemeler kesinlikle yanıltır. Bu deneme sonucunda istediğiniz ısıyı elde edebiliyor, kazanda anormallikler olmuyor, aşırı yanma gerçekleşmiyor, dumandan etkilenmiyor, tıkanma olmuyor, az yakıyor, az kül görüyor ve pelet toz miktarını da az gözlemliyorsanız kaliteli peleti %90 bulmuşsunuz demektir. Son olarak en hızlı ve basit yöntem ise Peletimizi sıcak suyun içerisine atarak çözülmesini beklemektir. Pelet çözüldüğünde içeriğindeki maddeler büyük oranda belli olmaktadır.
Ülkemizde yıllardan bu yana ısınma amacıyla kullanılan yakıtların en başında kömür gelmektedir. Doğalgazın şehirlere gelmesiyle birlikte kullanım oranı azalsa da doğalgazın olmadığı yerlerde temel ısınma aracı olmaya devam etmektedir.
Kömürün kullanım oranının yüksek olmasına rağmen, kullanıcıyı rahatsız eden birçok tarafı bulunmaktadır.
Son yıllarda kullanıcıları rahatsız etmeyen hatta çevreye ve hayvanlara hiçbir zararlı etkisi olmayan , üstelik kömürden daha verimli yakıt üretilmeye başlanmıştır.
1 – Kömür yakma sistemlerinde, baca gazlarıyla atmosfere atılan kirleticiler ve bunların atmosferdeki tepkimeleri sonucu oluşan ikincil kirleticiler, hava kirliliğine neden olur. Bu da, insan ve hayvan sağlığının bozulmasına, bitki örtüsünün tahribine, toprak ve su kalitesinin bozulmasına, malzemelerin yıpranmasına, iklim değişikliklerine ve görüş mesafesinde azalmaya yol açmaktadır.
Pelet yakıtı ise doğal olması sayesinde; insana, hayvana ve doğaya zararlı hiçbir etkisi yoktur.
2– Yerli kömürün Türk stadardartlarına (TS 4900) göre kaloriferik ısıl verimliliği çok düşüktür. Pelet yakıtının ise ısıl verimliliği (4700 kcal) kaloriferik değerlerin üstündedir. (Enerji Bakanlığı’nın sitesinden detayları inceleyebilirsiniz)
3 – Kömür yeraltı kaynaklarından elde edilir, yenilenemez; pelet yakıtı ise endüstriyel ormansal atıklardan elde edilen yenilenebilir enerji kaynağıdır.
4– Linyit kömür genelde yüksek nem, yüksek kükürt, yüksek kül (%20-25)ve düşük ısıl değeri vardır. Pelet yakıtında ise düşük nem, çok az kükürt, %1-2 kül ve yüksek ısıl değer vardır.
5 – Kömürün yanma ve tutuşma süresi uzundur; Pelet yakıtının yanma süresi çok kısadır. Kömür ile 1 saatte ısıtılabilen mekanları, pelet yakıtı ile 15 dakika içinde ısıtabilirsiniz.
6– Kömür kazanlarında kömürün yanma verimliliği en fazla %78’dir. Yani kömürün en az çeyrek torbası boşa gitmektedir. Pelet yakıt kazanlarında ise yanma verimliliği %94’e kadar çıkmaktadır. Hemen hemen boşa giden pelet miktarı yoktur.
7– Kömür kazanlarında kazan ve baca içerisinde sık sık kurum ve cüruf oluşur. Bu cürufların da günlük olarak temizlenmesi gerekir. Aksi halde kazan çalışmaz ve çevreye zarar verir. Pelet kazanlarında ise kurum ve cüruf yok denecek kadar azdır. Sık sık değil haftada bir 5 dakika genel temizlik ister. Hatta bu temizliği ayda 1 sefer bile 5 dakika içerisinde yapabilirsiniz.
Kısacası kömür ile pelet yakıtını karşılaştırmak mümkün değildir. İkisi de katı yakıt olmasına rağmen, pelet yakıtı doğalgazlı ısınmaya yakın konfor sağlar. Üstelik fiyatsal olarak da yıllık ısınma maliyetleri açısından aralarında hemen hemen hiç fark yoktur.
Presleme işlemine tabi tutulan hammaddenin kalori miktarı %30 civarında yükselir. 3500 kalorilik bir odun talaşı, presleme aşamasından sonra 4500-5500 kalori seviyesine çıkar. Presleme işleminden sonra pelet yakıtının tozlaşması veya peletlenmiş halde olması kalorisini ve kalitesini etkilemez. Toz oranının fazla olması yakıt tüketimini biraz artırabilir. Bazı durumlarda da aşırı toz soba veya kazan helezonlarında tıkanıklıklara sebebiyet verebilmektedir.
Sonuç olarak, tozlu pelet yakıtı normal oranlarda kabul edilebilir, fakat çuval içerisinde %5 ve daha fazla oranda ise kabul edilemez bir durumdur. Eğer toz oranı fazla olan yakıt almak zorunda kaldıysanız tüketim miktarınız artacağı için fiyat olarak ekonomik almaya çalışmalısınız.
Pelet yakıtı torbası içerisinde belirli oranda toz olması normal bir durumdur. Çuval içerisinde %1-5 arasında toz makul seviyede kabul edilir. Çuvallama esnasında bir çok üretici, yakıtı elekten geçirir. Elemeden sonra çuvallama işlemi yapılır. Çuvallanan peletler taşıma esnasında sürtünmeden dolayı az da olsa tozlaşır.
Pelet yakıtı çam talaşı, MDF talaşı ve Pirina gibi atık maddelerin preslenmesiyle elde edilir. Bu atık maddelerin preslenmesi sırasında belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bu şartlardan en önemlisi nem miktarının %10-12 arasında sabit olarak tutulmasıdır. Nem miktarının sabit tutulmaması peletin tozlu olarak çıkmasına neden olmaktadır. Bunun yanında presleme yapılan hammaddenin aynı ürün olması gerekir. Bu durumu kısaca izah edelim:
Hammaddemizi çam talaşı kabul edelim. Çam ağacının sarıçam, kızılçam, köknar, karaçam ve bu cinslerin ithal olanları da var. Bu cinslerin her birerlerinin ayrı ayrı presleme ayarı vardır. Bu hammaddeleri birbirinden ayrı presleme yapamazsak pelet yakıtımız tozlu olacaktır. Fabrikalarda bu ağaçlar karışık olarak hızardan geçirildiği için birbirinden ayırt etmek çok zordur.
Doğal çam pelet yakıtı, iğne yapraklı ağaç türlerinin atıklarından yapılan bir üründür. Bunlar Karaçam, Kızılçam, Sarıçam, Ladin, Ardıç, Sedir ve köknar (Göknar) ağaçlarıdır. Türkiye orman varlığı ile ilgili detaylı bilgiyi Orman Bakanlığının sitesinde bulabilirsiniz.
Dünya standartlarına bakıldığında en kaliteli ve ideal pelet yakıtının çam ağacının atıklarından elde edildiğini görmekteyiz. Aşağıdaki tabloda Avrupa pelet standartları konseyinin belirlemiş olduğu Pelet yakıt standardı verilmiştir.
Avrupa’da bir ticari işletme bu standartların dışında üretim yapmamaktadır. Bu standartlara en iyi uyum sağlayan Pelet Yakıt cinsi ise Çam talaşından elde edilen peletlerdir.
Yapraklı ağaçların ise 4.660 Kcal/kg’dır. İğne yapraklı ağaçların gövde-odun ısıl değeri geniş yapraklı ağaçlardan yaklaşık % 7 daha fazladır.
Kızılçam gövde odunundaki reçine miktarı % 7,32, sarıçamda % 6,81 ve karaçamda % 4,48’dir. Reçinenin ısıl değeri ise 8580 Kcal/kg civarında ölçülmüştür.
Ağaç Türlerinin Ortalama Isıl Değerleri
İğne yapraklı ağaçlarda dal odunu ile gövde odunu arasında ısıl değer bakımından büyük bir fark yoktur. Fakat, iğne yapraklı ağaçlar, yapraklı ağaçlara göre ısıl değeri olarak yüksektir. Bunun nedeni ise iğne yapraklı ağaçlarda ekstraktif madde miktarının fazla olmasıdır. Dolayısıyla kül miktarı da düşüktür. Tüm bu veriler düşünüldüğünde kızılçam ve karaçam, odun peleti yapımı için uygun bir türlerdir.
Pelet Yakıtı ilgili daha detaylı bilgiye sitemizden ulaşabilirsiniz.
Pelet Nedir:
Pelet odun artıklarının kurutulup,öğütülerek talaş haline getirildikten sonra yüksek basınçla sıkıştırılmasıyla elde edilen 6 - 8mm çapındaki yakıt parçacıklarıdır.
Odun peleti yaklaşık %7-12 arasında nem içerir. Nem oranı az olduğu için kalorisi yakacak oduna göre daha yüksektir.
kalıplarında topaklanması ve soğutulması, daha sonra biten ürünlerin paketlenmesidir.